Wiadomo, że była, ale do dziś nie wiadomo było dokładnie gdzie. W czasie prac archeologicznych przy Parczewskiego odkryto najprawdopodobniej fundamenty pierwszej murowanej kaliskiej synagogi. Budynek stanął na tzw. Targu Końskim, czyli dzisiejszym Rozmarku w miejscu XIII wiecznej drewnianej świątyni i stał tam do pożaru w 1852 roku. Niepozostały żadne plany lokalizacji tzw. Starej Synagogi. W trakcie wykopalisk towarzyszących remontowi dawnego Domu Partii i wieloletniej siedziby banków na hotel udało się odkryć dobrze zachowany fragment ceglanego muru na fundamentach kamiennych.

„Jest to mur, który ma około metra szerokości. Mur, który sięga w głąb około 3 metrów i jest na zaprawie piaskowo wapiennej. Rozmiary cegły wskazują, że mamy do czynienia z budowlą starszą niż Synagoga Wielka, czyli jest to najprawdopodobniej fragment synagogi najstarszej. Mur idzie od ulicy Parczewskiego i wchodzi pod fundamenty budynku dawnego Domu Partii” - powiedział radiuCENTRUM archeolog Leszek Ziąbka.

na fot.: Leszek Ziąbka

W trakcie prac archeologicznych odkryto też wybudowany w okresie międzywojennym kamionkowy kanał deszczowy. Niewykluczone, że doprowadzał on wodę do mykwy, czyli łaźni rytualnej działającej w tzw. Wielkiej Synagodze wybudowanej po spaleniu wcześniejszej świątyni.

„Prawdopodobnie w synagodze też była mykwa. Nie było tylko jednej mykwy tej, zlokalizowanej przy ulicy Kanonickiej. W mykwie musi być woda wymieszana — woda z kanalizacji plus woda żywa, czyli to będzie albo woda z rzeki, albo woda z jeziora, albo najczęściej jest to woda deszczowa. Dach na takim budynku jest specjalnie skonstruowany, ma kształt lejka, który zbiera deszczówkę, gromadzi ja w odpowiednim zbiorniku i w odpowiednich proporcjach w mykwie woda jest mieszana” - dodała radiuCENTRUM Hila Marcinkowska, przedstawicielka Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu.

na fot.: Hila Marcinkowska

Prace archeologiczne wzdłuż obecnej ulicy Parczewskiego były prowadzone pierwszy raz. W 2014 roku przebadano Rozmark. Wtedy odkryto fragmenty Wielkiej Synagogi rozebranej na początku II wojny światowej.

na fot.: fragment błękitnego tynku znaleziony w czasie wykopalisk