Ponad 100 lat temu Kalisz został doszczętnie zniszczony, ale również wtedy rozpoczęła się jego wielka odbudowa. Był to ogromny wysiłek finansowy, ale również organizacyjny i logistyczny. I to właśnie odbudowa grodu nad Prosną , ale również innych zniszczonych w czasie I wojny światowej europejskich miast będzie tematem międzynarodowej konferencji, która odbędzie się w Kaliszu w dniach 16-17 kwietnia. O szczegółach powiedział Radiu Centrum prof. Krzysztof Walczak, prezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk:

"Chcemy porównać doświadczenia kaliskie z doświadczeniami Europy. Równocześnie chcielibyśmy bardzo, aby Kalisz i jego działania, nie tylko zniszczenia, ale odbudowa, weszły do historiografii europejskiej. Aby o tym, co tutaj 100 lat temu się rozpoczęło mówiono na naszym kontynencie jako o dobrym przykładzie, który ukazuje siłę ludzi podnoszących te miejsca, które uległy zniszczeniu."

Konferencja zgromadzi ponad 30 referentów z Polski, Niemiec, Francji, Belgii, Chorwacji i Izraela. Organizatorem wydarzenia jest Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk oraz Wydział Pedagogiczno-Artystyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Kaliszu, w którego gmachu konferencja będzie się odbywać. Partnerem medialnym wydarzenia jest Radio Centrum.

16 KWIETNIA 2015

Otwarcie Konferencji

09:00 – 10:00 – rejestracja uczestników

10:00 – Powitania i rozpoczęcie konferencji – Krzysztof Walczak – KTPN, U Wr. , Dziekan WPA UAM.

10:15 – 10:30 – Wprowadzenie: Rekonstrukcja Historycznych Miast i Miasteczek: Naród, Polityka i Społeczeństwo – Makary Górzyński, KTPN, University of Warsaw.

10:30 –10:45 – Apologeci zniszczenia czy „ochroniarze sztuki“? Historycy sztuki z Państw centralnych w I wojnie światowej – informacja na temat projektu badawczego – Beate Störtkuhl, Bundesinstitut für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa, Oldenburg

SESJA I (10:50-13:10, ROOM: E 236 )
(OD)BUDOWA MIAST HISTORYCZNYCH W EUROPIE PO 1914: OBSZARY BADAWCZE
Prowadzący: prof. Jan Salm

10:50 – 11:10 – Odbudowa Europejskich Obszarów Życia. Rekonstrukcja społeczności miejskich w międzywojennej Francji i Belgii (1914-1939) – Pierre Purseigle, Yale University & University of Warwick.

11:10 – 11:30 – Francuskie debaty na temat rekonstrukcji w latach 1914 i 1918 oraz ich rozpowszechnianie w Południowo-Wschodniej Europie – Robert Born, GWZO & Universität Leipzig

11:30 – 11:50 – PRZERWA KAWOWA

11:50 – 12:10 – Konstruowanie I porównywanie metod zasosowanych przy Odbudowie Historycznych Obszarów Miejskich w Belgii w regionie Nord / Pas-de-Calais po Pierwszej Wojnie Światowej – Peter Martyn, Instytut Sztuki PAN Warszawa

12:10 – 12:30 – Problem odbudowy historycznych miast zniszczonych w czasie I wojny światowej w Polsce w kontekście ówczesnej teorii i praktyki – Paweł Dettloff, Instytut Sztuki PAN Warszawa

12:30 – 12:50 – Projekty odbudowy miast Galicji jako źródło nowoczesnej teorii urbanistycznej w Europie Środkowej – Jakub Lewicki, UKSW Warszawa

12:50 – 13:10 – DYSKUSJA

13:15-14:15 PRZERWA OBIADOWA

SESJA II (14:15-15:40, ROOM: E 236)
NARÓD, POLITYKA, SPOŁECZEŃSTWO: ANALIZY PRZYKŁADÓW ODBUDOWY
PO 1914 (1)
Prowadzący: prof. Agnieszka Zabłocka-Kos

14:15 – 14:35 – Styl narodowy w odbudowie Polski po I wojnie światowej – teoria i praktyka –
Anna Tejszerska, KUL Lublin

14:35 – 14:55 – Odbudowa polskiego miasteczka we wschodnich województwach II RP – między solidarystyczną wizją a elitarną kolonią – Marek Czapelski, Uniwersytet Warszawski

14:55 – 15:15 – Rada Główna Opiekuńcza wobec problematyki odbudowy miast polskich w okresie 1916 – 1918 – Łukasz Faszcza, Uniwersytet w Białymstoku

15:15 – 15:40 – DYSKUSJA

SESJA III (15:40-17:00, ROOM: E 236 )
ODBUDOWA KALISZA PO SIERPNIU 1914: ŻRÓDŁA I MATERIAŁY
Prowadzący: prof. Krzysztof Walczak

15:40 – 16:00 – Prezentacja materiałów źródłowych związanych z odbudową Kalisza po sierpniu 1914

16:00 – 16:20 – Konkurs 1915 na odbudowę kaliskiej starówki jego miejsce w dziejach konkursów architektonicznych na ziemiach polskich – Małgorzata Paszyn, SARP, KTPN.

16:20 – 16:40 – Środowisko architektoniczne Kalisza w procesie odbudowy miasta po 1914 – Joanna Bruś-Kosińska, KTPN Kalisz

16:40 – 17:00 – DYSKUSJA

17:00 – 17:15 – PRZERWA KAWOWA

17:20-18:45 - SPACER PO MIĘDZYWOJENNYM ŚRÓDMIEŚCIU KALISZA
Pracownia Historii Sztuki i Kultury Artystycznej KTPN, WPA UAM:
Przewodnicy: Joanna Bruś-Kosińska, Makary Górzyński, Anna Tabaka, Maciej Błachowicz.

19:00 – Kolacja z zaproszeniami dla uczestników i organizatorów.

17 KWIETNIA 2015
09:00-10:00 - rejestracja
10:00 - rozpoczęcie

SESJA IV (10:00 – 12:00, ROOM: E 236 )
NARÓD, POLITYKA, SPOŁECZEŃSTWO: ANALIZY PRZYKŁADÓW ODBUDOWY PO 1914 (2)
Prowadzący: dr Iwona Barańska

10:00 – 10:20 – Kościół I miasto: rekonstrukcja miejska w regionie Veneto po I Wojnie Światowej – Francesca Zanella, University of Parma

10:20 – 10:40 – Nieznane projekty architekta Johannesa Wilhelma w zbiorach bydgoskich. Przyczynek do odbudowy Działdowa po 1914 r. – Jan Salm, Politechnika Łódzka

10:40 –11:00 – Działdowo jako zachowany przykład odbudowy miasta po I wojnie światowej – Sara Szerszunowicz, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

11:00 – 11:20 – Gorlice: zniszczenia i odbudowa – Kamil Ruszała, Instytut Historii UJ

11:20 – 11:40 – Idealizowana przeszłość – rekonstrukcje malowideł w zabytkach architektury zniszczonych podczas Wielkiej Wojny – Małgorzata Korpała, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie

11:40 –12:00 – DYSKUSJA

SESJA V (10:00-11:30, ROOM: E 235)
MIĘDZYWOJENNE POLITYKI TOŻSAMOŚCI W POLSCE: CERKWIE PRAWOSŁAWNE I CMENTARZE WOJENNE
Prowadzący: dr hab. Beate Störtkuhl.

10:00 – 10:20 – Budowanie tożsamości narodowej przez negację – problem cerkwi w okresie
II Rzeczpospolitej – Elżbieta Błotnicka-Mazur, KUL

10:20 – 10:40 – „(…) wrzeszczą w środku miasta: patrzaj na mnie!”. Zmiany w przestrzeni urbanistycznej miast centralnych województw II Rzeczypospolitej po likwidacji cerkwi prawosławnych – Piotr Zubowski, Uniwersytet Wrocławski

10:40 – 11:00 – Zakaz pamiętania przy jednoczesnym lęku przed zapomnieniem. „Odmoskwianie” miast II Rzeczypospolitej na przykładzie Kalisza, tytułem zmian w aksjologii społeczeństwa polskiego po roku 1918 – Mateusz Halak, KTPN

11:00 – 11:20 – Gorlickie miasto umarłych. Zniszczone Gorlice jako część założenia pomnikowo-krajobrazowego oraz element pejzażu kulturowego – Wojciech Szymański, Uniwersytet Wrocławski.

11:20 – 12:00 – DYSKUSJA

12:00 – 12:30 – PRZERWA KAWOWA

SESJA VI a / b
MIĘDZYWOJENNE PRZEKSZTAŁCENIA MIAST W EUROPIE: STUDIA
SESJA VI a (12:30 – 14:00, ROOM: E 236)
Prowadzący: prof. Marcel Smets

12:30 – 12:50 – Konstrukcja idealnego obywatelstwa? Wizualna polityka Estado Novo realizowana w Alameda Dom Alfonso Henriques w Lizbonie – Jakob Hartmann, M.A. lecturer at University of Bremen, Dpt. of History of Arts.

12:50 – 13:10 – Architektura i urbanistyczny rozwój miasta Split w okresie międzywojennym w świetle narodowego I społecznego zamętu – Davor Stipan, art historian and professor of geography, First Gymnasium Split.

13:10 – 13:30 – (Re)Occupy Edirne: Reasserting Ottoman presence in its (second) capital as anifested in the public space of Adrianople – Guy Rak, The Hebrew University of Jerusalem

13:30 – 14:00 – DYSKUSJA
SESJA VI b (12:30-14:00, ROOM: E 235 )
Prowadzący: dr Joanna Bruś-Kosińska

12:30 – 12:50 – Reforma miasta a „styl narodowy” – architektura Poznania w pierwszej połowie XX wieku – Hanna Grzeszczuk-Brendel – Piotr Marciniak, Politechnika Poznańska

12:50 – 13:10 – Odbudowa i rozbudowa miast górnośląskich po I wojnie światowej na przykładzie Gliwic, Zabrza i Bytomia – Bogusław Małusecki, Archiwum Państwowe w Katowicach

13:10 – 13:30 – Bolszewicko-socjalistyczna koncepcja rekonstrukcji miast i restauracji zabytków na przykładzie Moskwy – Dominika Płócienniczak, KTPN

13:30 – 14:00 – DYSKUSJA

14:00 – 15:00 – PRZERWA OBIADOWA

SESJA VII (15:00-16:30, ROOM: E 236 )
ODBUDOWY MIAST EUROPEJSKICH PO 1945
Prowadzący: prof. Lechosław Lameński, KUL

15:00 – 15:20 – Między tradycją a nowoczesnością. Powojenna odbudowa historycznego centrum Warszawy na tle rekonstrukcji i sanacji europejskich starówek w dwudziestoleciu międzywojennym – Małgorzata Popiołek, Technische Universität Berlin

15:20 – 15:40 – Rekonstrukcja, czy kreowanie? Fenomen “replikacji” przy rekonstrukcji historycznych pomników w Warszawie po 1945 roku w kontekście Karty Ateńskiej – Maciej Oleński, Wydział Realizacji Urbanistycznej Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m. st. Warszawy.

15:40 – 16:00 – Odbudowa miast – pomiędzy miejską formą a ideologią, refleksja po I i II Wojnie Światowej – Kinga Racon-Leja, Cracow University of Technology

16:00 – 16:30 – DYSKUSJA

16:40 – Zamknięcie konferencji