Od Wielkiego Piątku do wielkanocnego poranka Turki w Choczu strzegą Grobu Pańskiego w miejscowym kościele. I czynią to od 1903 roku - wtedy straż honorową powołał ówczesny proboszcz ks. Olkowicz prawdopodobnie dla uczczenia 320 rocznicy odsieczy wiedeńskiej.

O Turkach w Choczu w przestrzeni lokalnej krążą różne opowieści. Wszystkie one kojarzą powstanie Straży Honorowej z odsieczą wiedeńską. Jedna mówi o tym, jakoby właściciele miasteczka Lipscy, mieli wyposażyć i wysłać trzech żołnierzy na bitwę pod Wiedniem. Ale jest ona mało realna, bo po potopie szwedzkim Chocz był bardzo biedną mieściną.

fot.: archiwum Zdzisławy Flisińskiej

Według innej, żołnierze powracający z bitwy pod Wiedniem, przechodzili przez Chocz właśnie przed Wielkanocą i zaciągnęli straż przy Grobie Pańskim. Najbardziej realną podaje regionalistka Zdzisława Flisińska. Jej zdaniem, na przełomie XIX i XX wieku w Królestwie Polskim, gdzie leżał Chocz, tworzono organizacje utrwalające poczucie polskości wśród ludności w zaborze rosyjskim. Jedną z nich były właśnie Turki w Choczu. Utworzył ją w 1903 roku proboszcz ks. Olkowicz w 320 rocznicę wiktorii wiedeńskiej. Taka data widnieje na hełmie komendanta straży, wykonanym w pracowni Krzyżańskiego w Kaliszu.

Bycie Turkiem było zaszczytem i zobowiązaniem - podkreśla Zdzisława Flisińska. Choczanie kochają Turków, kiedyś dokładali się do ich mundurów. Kilka lat temu, korzystając z dotacji unijnej, gmina kupiła nowe umundurowanie chockim Turkom. W czerwonych kubraczkach, spodniach z lampasami, hełmach z pomponami, zaciągną straż przy Grobie Pańskim w Wielki Piątek. I będą czuwać na zmianę do mszy rezurekcyjnej.