Obchodzimy 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jej redagowanie przebiegało w tajemnicy i wbrew regulaminowi obrad nie zapoznano izby poselskiej z projektem nowej ustawy.

"W dużym uproszeniu godziła ona w szlacheckie przywileje, bo zrównywała wszystkie stany", co podkreśla w rozmowie z radiemCENTRUM dr Sławomir Przygodzki, historyk i regionalista, nauczyciel w kaliskim III Liceum im. Mikołaja Kopernika:

"Regulowała zakres działania władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywatelskie. Wprowadzała pojęcie narodu, które poza szlachtą obejmowało także mieszczan i chłopów. Jak również termin obywatel, przez który rozumiano mieszkańców kraju. Szlachta nadal jednak pozostawała stanem uprzywilejowanym, ale została pozbawiona prawa najwyższej zwierzchności wobec poddanych chłopów..."

na fot.: dr Sławomir Przygodzki / historyk i regionalista

To dzięki Konstytucji w kraju możliwe były zmiany ustrojowe:

"Rzeczpospolita przekształciła się w monarchię konstytucyjną. Należy podkreślić, iż Konstytucja 3 Maja odpowiadała polskim tradycjom ustrojowym, modyfikując i zmieniając zasady nieodpowiadające już potrzebom kształtującego się, nowoczesnego i oświeconego społeczeństwa. Konstytucja 3 Maja stała się w późniejszych wiekach także symbolem postaw patriotycznych i reformatorskich" - dodaje dr Sławomir Przygodzki.

Konstytucja 3 Maja była - jak na ówczesne realia - dokumentem światłym i postępowym. Druga na na świecie - po amerykańskiej, ale pierwsza w Europie.

Jej uchwalenie w czasach stanisławowskich wiąże się z najtragiczniejszymi wydarzeniami w dziejach Rzeczypospolitej, proklamowano ją bowiem między kolejnymi rozbiorami Polski.