Ten temat ciągle intryguje: w kaliskim podziemiu działali również polscy Niemcy. Co więcej, za swoją działalność zapłacili życiem. Kilka dni temu Klub Historyczny w Kaliszu przypomniał sylwetkę jednego z nich, Alfreda Nowackiego, byłego właściciela fabryki "Winiary". W środę młodzież IV Liceum kaliskiego spotkała się w bibliotecznej Filii nr 9 z Przemysławem Mańką. Opowiadał on o Januszu Teodorze Dybowskim i jego kontrowersyjnej "Sadze grodu nad Prosną". Wydana w czasach PRL-u opowieść bulwersowała nie tylko pozytywnymi postawami Niemców, ale również przywołaniem znienawidzonej przez reżim Armii Krajowej. Ale - jak powiedział Radiu Centrum Przemysław Mańka - to nie wszystko:

"Poza tym Dybowski użył chyba zbyt płytkiej fikcji literackiej (np. zamienił nazwiska:: Fulde na Frude, Fibigier na Fedeger itp.), co spowodowało poruszenie. Ludzie w Kaliszu bardzo szybko rozpoznawali swoich bliskich. Wiadomo, każdy miał jakieś zastrzeżenia, że kogoś za bardzo gloryfikował, kogoś innego pominął. Tak więc była to sprawa bardzo delikatna, a Kalisz -bardzo wrażliwy na punkcie swojej historii - niestety rozliczył autora, który musiał stąd uciekać. Dwa lata później zmarł w Warszawie."

Wykładowi Przemysława Mańki towarzyszył film dokumentalny z uroczystości w lesie skarszewskim, gdzie zostali rozstrzelani bohaterowie "Sagi grodu nad Prosną". Znalazły się w nim relacje ostatnich żyjących uczestników wydarzeń opisanych w książce. Ta, niestety, nadal jest trudno dostępna w kaliskich bibliotekach, skąd znikała za sprawą jej przeciwników. Warto chyba pomyśleć o nowym wydaniu.

delurarc.fm