Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu & radioCENTRUM_106.4 zapraszają w niedzielę, 14 lutego o godz.17:00 na pierwszy w tym roku wykład popularno – naukowy z cyklu „Fotoplastikon – Kalisz na fotografiach XIX i XX wieku". Tym razem Makary Górzyński przygotował prelekcję zatytułowaną „Biografia architekta na pograniczu pustki: Józefa Chrzanowskiego życie i śmierć w Kaliszu". Spotkanie będzie transmitowane online w serwisie youtube, na kanale Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu.

Makary Górzyński
Biografia architekta na pograniczu pustki:
Józefa Chrzanowskiego życie i śmierć w Kaliszu
Nec locus, ubi Troia fuit – nie ma śladu po miejscu, gdzie była Troja. Takimi słowami redakcja „Gazety Kaliskiej" komentowała w 1918 roku rozbiórki zniszczonych w czasie pożogi 1914 roku lub losy przeznaczonych do usunięcia w nowej rzeczywistości budowli i pomników kaliskich, między innymi teatru czy ratusza. Wspomniano ich projektanta – „ówczesnego budowniczego kaliskiego Chrzanowskiego". Zapewne sporo osób w wojennym i powojennym Kaliszu czasów odbudowy pamiętało jeszcze, o kim mowa. Ale niebawem postać „ówczesnego budowniczego" z lat caratu znalazła się w historycznej pustce międzywojennej i późniejszej rzeczywistości. Z krajobrazu kulturowego Kalisza znikały kolejne budowle, nad którymi Chrzanowski pracował w XIX wieku. Jego imię i nazwisko przypominali historycy, a szczególnie regionaliści, wymieniając najważniejsze prace „budowniczego gubernialnego", dawne emblematy prosperity Kalisza sprzed Wielkiej Wojny. W ostatnich kilkunastu latach nowe badania historyczne pozwoliły rzucić szerszy promień światła na biografię i realia pracy tego utalentowanego architekta przełomu XIX i XX wieku, tworząc nowe kontury postaci.
Ale nadal jest to pogranicze historycznej i społecznej pustki po przedstawicielu pokolenia, którego losy tak mocno splecione były z trudnymi realiami politycznymi czasów imperiów. Pustki niepamięci i pustki po wielkiej modernizacji, której efektem jest nasz współczesny Kalisz. Pogranicze melancholii i nostalgii za jakąś utraconą, nieznaną rzeczywistością dawnego miasta, jego wspaniałej architektury publicznej, której twarzą był urzędnik rosyjskiej guberni – Józef Chrzanowski, przybyły z dalekiej Tuły człowiek z marginesu upolitycznionej historiografii. W styczniowym wykładzie „Fotoplastikonu" razem udamy się w niecodzienną podróż do Kalisza końca XIX wieku, szukając materiałów do portretu tajemniczego człowieka, którego projekty na zawsze odmieniły obraz i codzienność gubernialnego miasta nad Prosną.