Rozmowa z marszałkiem województwa wielkopolskiego, Markiem Woźniakiem.

– Zakończenie negocjacji z Komisją Europejską, dotyczących ostatecznego kształtu Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, nastąpiło jeszcze w ubiegłym roku. Czy założone cele zostały osiągnięte? Jak przebiegały finalne rozmowy? Jakie kwestie były najważniejsze dla Wielkopolski?

– Bardzo mi zależało, by negocjacje zakończyć jak najszybciej. Niestety, z przyczyn od nas niezależnych trwały one znacznie dłużej, niż pierwotnie sądziłem. Ostatecznie WRPO 2014+ został zatwierdzony przez Komisję Europejską 17 grudnia 2014 r. I tak jednak uważam, że finał tych kluczowych rozmów, który nastąpił późną jesienią, okazał się sukcesem. Nasz program regionalny znalazł się wśród tych nielicznych w Europie, które zostały przyjęte przed końcem 2014 r. Najistotniejsze jest jednak to, że nie odbyło się to kosztem ustępstw z naszej strony. Wręcz odwrotnie, udało nam się wynegocjować niezmiernie ważne i korzystne dla regionu zapisy programu.

– Co się zatem udało?

– Niewątpliwym sukcesem było, że udało nam się uniknąć kwotowego ograniczenia wsparcia terenów inwestycyjnych. Naszym kluczowym celem jest wyrównywanie dysproporcji rozwojowych, jakie istnieją w regionie. Dlatego bardzo się cieszę, że otrzymaliśmy zgodę na wsparcie obszarów strategicznej interwencji. Część unijnego wsparcia będzie adresowana do określonych obszarów, bądź te obszary otrzymają preferencje w ramach poszczególnych konkursów. Jedną z form wsparcia w ramach OSI będą „koperty finansowe” dla ośrodków subregionalnych, czyli Konina, Gniezna, Piły i Leszna wraz z ich „przedmieściami”, powiązanymi z nimi funkcjonalnie.

– Czy wśród wspomnianych korzyści jest zgoda na finansowanie także konkretnych inwestycji w regionie?

– Gdy mówię o konkretnych przedsięwzięciach, to mam na myśli np. Wielkopolskie Centrum Zdrowia Dziecka w Poznaniu, na którego budowę dostaliśmy z Brukseli zielone światło, oraz modernizację linii kolejowej Poznań – Piła. Takich sukcesów jest oczywiście więcej. Zaliczyć do nich można czterokrotne (w stosunku do pierwotnego stanowiska KE) zwiększenie wsparcia dla straży pożarnych czy możliwość budowy centrów napraw taboru dla potrzeb Kolei Wielkopolskich.

– A porażki? Nie było ich?

– Największym problemem jest znaczące ograniczenie możliwości dofinansowania dróg lokalnych. To bardzo niekorzystne rozwiązanie, bo samorządów zazwyczaj nie stać na prowadzenie tak kosztownych inwestycji za własne pieniądze. Niestety w tej sprawie mieliśmy związane ręce. Takie ustalenia zostały bowiem zawarte w umowie partnerstwa, która nadała ramy wszystkim programom operacyjnym.

– Czy zaakceptowany WRPO 2014+ jest inaczej „skrojony” niż poprzedni? Co znalazło się na pierwszym planie?

– Różnic między poprzednim a obecnym programem regionalnym jest wiele. Najważniejszą zmianą jest włączenie do WRPO 2014+ sfery społecznej, czyli głównie tzw. miękkich projektów wspieranych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Głównym celem WRPO 2014+ jest „poprawa konkurencyjności i spójności województwa”. Uwzględnione w programie priorytety dotyczą poprawy infrastruktury, szczególnie transportowej (m.in. drogi, koleje, zbiorowy transport miejski). Jedne z najistotniejszych są działania w zakresie badań, rozwoju technologicznego i innowacji oraz przedsiębiorczości. Dużą wagę przywiązujemy do rozwoju szeroko pojmowanego społeczeństwa informacyjnego. Do priorytetów należą ponadto działania zmierzające do wzrostu zatrudnienia oraz aktywizacji osób bezrobotnych i zagrożonych utratą pracy czy poprawy edukacji. Spory nacisk położyliśmy także na poprawę stanu środowiska. Istotne będą również działania wpływające na wyrównywanie dysproporcji rozwojowych występujących w Wielkopolsce.

– Na jakie cele zostanie przeznaczonych najwięcej pieniędzy?

– W tym przypadku nie mieliśmy problemu z decyzją. Najważniejszy jest bowiem zastrzyk finansowy dla gospodarki, stąd decyzja, że największa część alokacji przypadła na wsparcie przedsiębiorców.

– Unijnych pieniędzy nie będzie mógł jednak otrzymać każdy przedsiębiorca, który złoży ciekawy wniosek. Kluczem do takiego wsparcia są teraz „inteligentne specjalizacje”.

– Bruksela wprowadziła nowe wymagania. Rzeczywiście, pieniądze mają trafiać do biznesu, ale nie na zasadzie każdemu po trochę, tylko zgodnie z regionalnymi i strategiami inteligentnych specjalizacji. Co to jest? To zdiagnozowane branże gospodarki, w których Wielkopolska jest mocna. Chodzi o to, by je właśnie wspierać. Istotne jest tu takie powiązanie nauki i biznesu, by projekty powstające w laboratoriach mogły trafić do produkcji. Wsparcie przedsiębiorców w zakresie B+R (badania i rozwój) będzie odbywać się wyłącznie w ramach inteligentnych specjalizacji.

– Czy wiemy już, jakie będą wielkopolskie specjalizacje?

– Ostatecznie w naszym regionie wyłoniono sześć obszarów, w których będziemy się specjalizować. Są to: biosurowce i żywność dla świadomych konsumentów, wnętrza przyszłości, przemysł jutra, wyspecjalizowane procesy logistyczne, rozwój oparty na ICT (teleinformatyce) oraz nowoczesne technologie medyczne.

– Ważnym dokumentem, który był negocjowany jesienią, jest kontrakt terytorialny dla województwa wielkopolskiego. Jakie jest jego znaczenie?

– Kontrakt terytorialny to umowa, którą Zarząd Województwa Wielkopolskiego zawarł z Radą Ministrów. Jest on narzędziem, które pozwoli na lepszą koordynację działań szczebli rządowego i samorządowego oraz na dopasowanie finansowania inwestycji do specyficznych potrzeb mocnych stron naszego regionu. Szacuje się, że łączne zaangażowanie środków publicznych, europejskich i krajowych na działania z zakresu polityki rozwoju w latach 2014-2023 w ramach obecnej edycji kontraktu dla Wielkopolski może wynieść około 29,6 mld zł. W umowie, którą podpisaliśmy w listopadzie ubiegłego roku, określiliśmy wspólnie z rządem cele i przedsięwzięcia priorytetowe, mające istotne znaczenie dla rozwoju kraju i naszego województwa.

– Mógłby pan podać przykład takich przedsięwzięć?

– Inwestycji jest sporo. Wskażę te, które mają istotne znaczenie komunikacyjne dla regionu. Są to między innymi: dokończenie budowy drogi ekspresowej S5, prace studialne dla budowy S11 na odcinku Kórnik – Ostrów. W dokumencie wpisane są również przedsięwzięcia na wielkopolskich odcinkach linii kolejowych czy utworzenie kolei aglomeracyjnej obsługującej obszar aglomeracji poznańskiej.

– Wielkopolska czeka na unijne pieniądze z niecierpliwością. Co wstrzymuje rozpisanie pierwszych naborów?

– Do uruchomienia programu potrzebne jest spełnienie trzech warunków: poddanie się procesowi desygnacji, zawarcie aneksu do kontraktu terytorialnego oraz zatwierdzenie kryteriów wyboru projektów. Proces związany ze spełnieniem pierwszego z nich rozpoczęliśmy w pierwszych dniach kwietnia. Czekamy na zatwierdzenie przygotowanych przez nas: opisu funkcji i procedur, struktury organizacyjnej oraz zasad zarządzania programem. Aneks do kontraktu określi natomiast wysokość, sposób i warunki finansowania WRPO 2014+. Nie zostało to ujęte w podpisanej wcześniej umowie, ponieważ nie były wówczas zakończone negocjacje z KE dotyczące kształtu programów operacyjnych. Aneks właściwie warunkuje rozpoczęcie finansowania realizacji przedsięwzięć w ramach WRPO 2014+. Dlatego istotne jest, aby jego podpisanie nastąpiło jak najszybciej. 20 kwietnia natomiast Komitet Monitorujący WRPO 2014+ zatwierdził kryteria wyboru projektów do wybranych konkursów. Sądzę, że pierwsze nabory uda nam się ogłosić jeszcze w tym półroczu.

Źródło: Monitor Wielkopolski | maj 2015 www.monitorwielkopolski.pl

Rozmowę przeprowadziła: Małgorzata Linettej