Zakończył się tegoroczny pierwszy etap badań archeologicznych na Starym Mieście w Kaliszu. Badania, tak jak od czterech sezonów prowadzone są na działce Andrzeja Spychalskiego, położonej przy ul. Stare Miasto.

Tegoroczne badania potwierdziły, że na kaliskiej staromiejskiej osadzie, na badanym obecnie terenie, we wczesnym średniowieczu prowadzona była wyspecjalizowana produkcja wyrobów szklanych. W tym roku archeolodzy odkryli w obrębie dużego, zapewne mieszkalnego obiektu, bryłkę szkła, prawdopodobnie import z Rusi albo Bizancjum. Tego typu zabytki były na miejscu, w części północno-wschodniej dawnej osady targowo-rzemieślniczej, przerabiane na pierścionki i obrączki, odkrywane tu razem z obiektami produkcyjnymi.

W badanych wykopach pod wierzchnią warstwą humusu zalegała ok. 20-30 cm warstwa kulturowa, związana z intensywnym osadnictwem na tym terenie od czasów przedpaństwowych po XIII wiek. Jej zawartość świadczy o niesamowitym potencjale i randze kaliskiej osady we wczesnym średniowieczu. Odkrywane zabytki nie odbiegają od znajdowanych w najważniejszych przygrodowych osadach Polski. Tegoroczne wykopaliska przyniosły wyjątkowe zabytki numizmatyczne. We wczesnośredniowiecznych warstwach użytkowych zostały odkryte niezwykle rzadkie, szczególnie w Wielkopolsce: denar królewski Bolesława Śmiałego i denar Władysława Hermana.

Liczba odkrytych w ciągu ostatnich sześciu lat monet obu tych władców przewyższa zdecydowanie wszystkie znaleziska tego typu z Poznania, Gniezna, Giecza i Lednicy. O ile można dyskutować, czy Piastowie wywodzili się z Kalisza, czy Giecza, o tyle z pewnością od lat 40. XI wieku był przez jakiś czas najważniejszym ośrodkiem politycznym w Wielkopolsce.

Najazd Brzetysława czeskiego na Polskę w 1038 r. ominął zapewne Kalisz, w odróżnieniu od złupionego Poznania, Gniezna i Lednicy. Wiele przesłanek wskazuje, że to właśnie z Kalisza Kazimierz Odnowiciel rozpoczął odbudowę Państwa Polskiego. Jeszcze za rządów księcia Zbigniewa w początkach XII stulecia, kaliski ośrodek mógł być jeszcze najważniejszy w Wielkopolsce. Nie dziwmy się więc, że odkrywane są na kaliskim Starym Mieście bardzo ciekawe zabytki, w tym tak rzadkie w Wielkopolsce monety Bolesława Śmiałego i Władysława Hermana, wybijane w odległym Krakowie

Wyjątkowym tegorocznym znaleziskiem, odkrytym w ostatnim dniu badań wykopaliskowych, jest „zlepek” denarów krzyżowych. Być może była to zawartość, nie zachowanej do dziś sakiewki. Monety ważą przed konserwacją 8,5 grama. Ciekawe, co kaliszanin z roku 1100 miał w swoim portfelu – czy były to tylko krzyżówki, czy może jakieś denary Piastów? Po konserwacji dowiemy się. Badania wykopaliskowe na kaliskim Starym Mieście, w związku z postępującą zabudową tej dzielnicy, są niezwykle ważne dla uratowania resztek dziedzictwa naszego najstarszego Kalisza.

Wykopaliska są wspólnym przedsięwzięciem Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie i Miasta Kalisza.

Źródło: Adam Kędzierski