W okresie jesienno-zimowym zaczynamy borykać się z problemem smogu. Światowa Organizacja Zdrowia od dawna ostrzega, że na przełomie 2019 i 2020 roku największym środowiskowym zagrożeniem dla ludzkiego zdrowia będzie zanieczyszczone powietrze. Zdaniem członków organizacji, przedwcześnie z powodu smogu umiera rocznie ok. 7 milionów ludzi na całym świecie.

Nieprzyjemna, a nawet gryząca woń roznosi się w powietrzu, uprzykrzając życie zwłaszcza tym, którzy na dworze spędzają najwięcej czasu. Zdrowie w takim momencie ochronić mogą maski antysmogowe, po które sięga coraz więcej osób. Na co należy zwrócić uwagę przy zakupie takiej maski, o to zapytaliśmy Marcina Garsztkę, inicjatora ostrzeszowskiego alarmu smogowego.

na fot.: Marcin Garsztka / inicjator ostrzeszowskiego alarmu smogowego

„Przede wszystkim należy zwracać uwagę na filtr. Wielu producentów wypuszcza do sprzedaży dizajnerskie maski, które nie do końca spełniają wymogi bezpieczeństwa. Ważne, by sprawdzić, czy taka maska faktycznie zabezpiecza i przed jakimi pyłami. Nie czegoś takiego, że filtr daje stuprocentową pewność. Producenci muszą mieć przeprowadzone badania, a takimi zajmuje się Urząd Ochrony Konkurencji Konsumenta. Te ostatnie pokazały, że tylko kilka firm spełniło wszystkie wymogi bezpieczeństwa”.

Najważniejsze to przede wszystkim dobrze dopasować maskę, tak aby dokładnie przylegała do twarzy. Jeśli maska będzie nieszczelna to nie pomogą nam nawet najlepsze filtry. Zanieczyszczone powietrze naraża nas na choroby układu oddechowego, nerwowego oraz krążenia, może wywołać stany zapalne krtani, tchawicy, podrażnienie spojówek, a nawet przyczynić się do rozwoju nowotworów płuc, gardła czy nerek.
Jak podaje kalkulator smogowy, żyjąc w mocno zanieczyszczonych miastach, to tak jakbyśmy wypalali 10 papierosów dziennie.

Test masek antysmogowych przeprowadziło laboratorium centralnego instytutu ochrony praca w Łodzi. Wyniki okazały się zaskakujące, bo aż dwa modele z dziesięciu miały negatywny wynik badania na całkowity przeciek wewnętrzny. Wyniki testu można zobaczyć na stronie UOKiK.

Rodzaje filtrów

Filtr węglowy (F1) – filtruje on 99,9% pyłów o wielkości 0,1 mikrometra oraz większych. Chroni nas przed alergenami oraz smogiem – czyli pyłami typu PM10 i PM2,5). Co ciekawe chroni nas także przed wirusami chorób zakaźnych. Badania dowodzą, że stosując maski z filtrem węglowym obniżamy prawdopodobieństwo zachorowania na grypę o 80%. W zależności od stopnia zanieczyszczenia powietrza filtr należy wymieniać co około 50 godzin.
Filtr klasy HEPA (F2) – został on wykonany ze szkła spiekanego i zatrzymuje zanieczyszczenia o rozmiarach większych niż 0,3 µm (wirusy alergeny, grzyby czy bakterie). Maski z filtrem HEPA zapewniają 97% skuteczności wyłapywania pyłów P2,5 oraz P10. W porównaniu z filtrem węglowym przepuszcza on o 40% więcej powietrza, co sprawia, że idealnie nadaje się dla sportowców. Filtry klasy HEPA w zależności od zanieczyszczenia powietrza jest efektywny do około 50 godzin.
Wymienny filtr – połączenie filtrów klasy HEPA oraz węglowego (F3) – Jest to filtr najwyższej jakości, zatrzymuje on 97% alergenów oraz pyłów o wielkości 0,1 µm i większych. Chroni nas również przed wirusami – między innymi grypy. Idealnie nadaje się do biegania lub jazdy na rowerze, bo w porównaniu z samym filtrem węglowych przepuszcza o 40% więcej powietrza w tym samym czasie. Będzie nas chronił również przed tlenkami siarki czy azotu – nieprzyjemnym zapachem. Filtr typu F3 należy wymieniać w zależności od zanieczyszczenia powietrza co około 50 godzin.

Rodzaje certyfikatów

Kupując maskę antysmogową należy zwrócić uwagę jaki posiada ona certyfikat. Niestety, ale w internecie często zamiast rodzaju filtra podaje się rodzaj certyfikatu, jaki posiada maska. Warto przyjrzeć się nieco bliżej certyfikatom i zobaczyć czym one się różnią.
Certyfikaty w Unii Europejskiej

Norma europejska dzieli maski przeciw smogowe na trzy klasy w zależności od stopnia ochrony. Przede wszystkim pod uwagę bierze się: przepuszczalność zanieczyszczeń, opory w oddychaniu oraz stopień nieszczelności (przeciek powietrza wynikający z niecałkowitego przylegania maski do twarzy)

FFP1 – Skuteczność filtracji od 80% lotnych cząsteczek
FFP2 – Skuteczność filtracji od 94% lotnych cząsteczek
FFP3 – Skuteczność filtracji od 99% lotnych cząsteczek

Certyfikaty w Stanach Zjednoczonych

W USA występuje nieco inny system oznaczenia masek. Wykorzystuje się system literowy N w maskach antysmogowych oraz literę P w maskach przeciwpyłowych. Organem odpowiedzialnym za przyznawane certyfikatów w Stanach Zjednoczonych jest NIOSH (National Institute of Occupational Safety and Health), czyli instytut bezpieczeństwa i higieny pracy.
Oznaczenia literą N

N95 – zatrzymuje od 95% lotnych cząstek
N99 – zatrzymuje od 99% lotnych cząstek (szkodliwych pyłów, spalin czy dymu tytoniowego)
N100 – zatrzymuje od 99,97% lotnych cząstek

Oznaczenia literą P

P1 – zatrzymuje od 80% lotnych cząstek
P2 – zatrzymuje od 94% lotnych cząstek
P3 – zatrzymuje od 99,95% lotnych cząstek

Rodzaje masek:

Na Polskim rynku można znaleźć wiele masek różnych producentów. Poniżej najpopularniejsze rodzaje masek, jakie można dostać w sklepach internetowych:

Maski dla dorosłych – Przeznaczone dla osób dorosłych, są to maski wysokiej jakości, najczęściej z filtrem HEPA z aktywnym węglem. Posiadają także specjalny uścisk na nos, przez co zmuszają nas do oddychania tylko przez usta. Maski ochronne dla dorosłych nadają się do codziennego użytku.
Maski dla dzieci – Wykonane są z materiałów antyalergicznych i cechują się skuteczną ochroną.
Maski do biegania oraz na rower – są to maski sportowe charakteryzujące się wysokim przepływem powietrza – nawet do 40% więcej powietrza niż w przypadku innych masek przeciwsmogowych. Posiadają wymienny filtr z węglem aktywnym + HEPA, co sprawia, że nadają się do wielokrotnego użytku. Niestety, ale maski dla osób aktywnych należą do najdroższych na rynku.
Jednorazowe maski antysmogowe – są to maski jednorazowego użytku. Jednak w zależności użytkowania mogą nam starczyć nawet do 7 dni. W momencie, kiedy z zewnętrznej strony zrobi się szara, wtedy należy ją wyrzucić.

Jakość powietrza w Polsce można sprawdzić na rządowej stronie powietrze.gios.gov.pl. Pojawiają się tam również komunikaty oraz polski alarm smogowy dla wszystkich miast w Polsce.

Źródło: UPKiK ; maskiantysmogowe.net