Z Powstaniem Wielkopolskim kojarzonych jest wielu mężczyzn — Ignacy Jan Paderewski, Stanisław Taczak, czy organizujący struktury wojskowe w Pleszewie Ludwik Bociański. O kobietach mówi się niewiele, a to one przez lata zaborów dbały o to by Wielkopolski dom był ostoją polskości, w którym mówi się w języku ojczystym, czyta polską literaturę i uczy historii kraju oraz planuje jego wyzwolenie spod zaborów i odbudowę. Z drugiej strony, obok wychowywania i przygotowywania do wali, kobiety na początku XX wieku zaczęły tworzyć organizacje zajmujące się pracą organiczną oraz skautowe. W Pleszewie pierwsza powstała w 1916 roku. Uczestniczki spotkań w Ogródku Jordanowskim obok edukacji miały zajęcia sportowe przygotowujące do późniejszej pomocy powstańcom.

"Przede wszystkim tworząc zaplecze medyczne w szpitalach polowych. Tam pracują kobiety, sanitariuszki, pielęgniarki. Z drugiej strony mamy kurierki, łączniczki, telegrafistki i kobiety, które zajmują się gotowaniem. Bardzo prozaiczna rzecz, ale potrzebna. Nikt nie będzie walczyć, kiedy jest głodny. Wiele kobiet w Powstaniu Wielkopolskim brało udział spontanicznie. Także chwytając za broń. Tak było w Rynarzewie, kiedy kobiety zostały zmuszone do walki, to chwyciły za broń" - powiedziała radiuCENTRUM Agnieszka Słupianek - Winkowska, pleszewska historyczka i regionalistka zajmująca się udziałem kobiet w Powstaniu Wielkopolskim.

Inicjatorką powstania pierwszej drużyny skautowej w Pleszewie była Maria Radomska z domu Bociańska. I jest to jedna ważniejszych kobiet związanych z Powstaniem Wielkopolskim.

„Maria zaangażowana była tak naprawdę już przed Powstaniem Wielkopolskim w nurt pracy organicznej. Była organizatorką strajku dzieci szkolnych w Pleszewie, była inicjatorka powstania żeńskiej drużyny skautowej, a już w czasie Powstania Wielkopolskiego była kurierką i łączniczką. Była członkinią Rady Ludowej na powiat pleszewski i na jej wniosek zadbano o wyżywienie i żołd dla powstańców" - dodała Agnieszka Słupianek - Winkowska.

na fot.: Agnieszka Słupianek - Winkowska

Nadal nie wiadomo ile kobiet było czynnie zaanagażowanych w walkę w zwycięskim zrywie niepodległościowym - coraz więcej nazwisk jest przywracanych pamięci zbiorowej, ale bardzo często też rodzinom tych kobiet, które o udziale swoich przodkiń w Powstaniu Wielkopolskim nie wiedzą.