24 stycznia 1945 roku Pleszew został wyzwolony spod okupacji niemieckiej. Z miasta uciekali Niemcy, wchodziła Armia Czerwona. Pod wjeżdżający ulicą Kaliską sowiecki czołg rzucił się niemiecki żołnierz z miną. Czołg wybuchł. Wkrótce nadjechały trzy kolejne. "Pleszewianie zaczęli witać wyzwolicieli, po chwili rozpoczęły się gwałty i kradzieże zegarków i rowerów" - napisał ks. Ludwik Walerowicz.

W zapiskach pozostawionych przez Józefa Bierłę - urzędnika pleszewskiego magistratu w 1945 roku - czytamy, że jeszcze 7 stycznia 1945 roku, podczas uroczystości oddania do użytku odcinka kolejki wąskotorowej do Broniszewic, przemawiający do ludności niemieckiej Gauleiter Greiser przekonywał o ostatecznym zwycięstwie armii niemieckiej. Ale wszyscy widzieli przetaczające się przez Pleszew tłumy niemieckich uciekinierów zmierzających na zachód w mrozie sięgającym -30 stopni Celsjusza. 22 stycznia jechały ostatnie wozy pełne zmarzniętych kobiet, starców i dzieci. Niemcy obsadzali miasto niedobitkami. Od wschodu nadciągała Armia Czerwona. "24 stycznia dotarła do koszar, oskrzydliła miasto od strony Prokopowa i Kalisza. Około 13:00 na Kaliskiej pojawił się sowiecki czołg, minął barykady i zmierzał na Rynek, gdzie rzucił się pod niego niemiecki żołnierz z miną. Czołg wybuchł, a szczątki czołgistów wisiały do wieczora na drutach. Wrak czołgu porzucono" - napisał ks. Ludwik Walerowicz. Wkrótce nadjechały 3 kolejne czołgi. Ludzie zaczęli witać wyzwolicieli, po chwili rozpoczęły się gwałty i kradzieże rowerów i zegarków. W porozumieniu z komisarzem lejtenantem Bigimietowym saperzy Szczepan Szymański i Michał Olejniczak, żołnierze 70. pułku piechoty, zaczęli rozminowywać ratusz. Wracali do niego przedwojenni urzędnicy. Władzę w Pleszewie przejęła Polska Partia Socjalistyczna.

na fot.: Józef Bierła / sekretarz magistratu, autor wspomnień o wyzwoleniu Pleszewa 24 stycznia 1945 roku

na fot. Pleszewski ratusz w czasie okupacji