1 marca to Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" - o kontekście historycznym mówi dla radiaCENTRUM dr Sławomir Przygodzki, kaliski historyk, nauczyciel i regionalista:

"Święto oddaje hołd żołnierzom antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, którzy wierni przysiędze żołnierskiej, podjęli rozpaczliwą walkę z brutalną sowietyzacją Polski - należy wyraźnie podkreślić, iż walkę w obronie wolności i godności narodu polskiego.
Ten dzień wybrano właśnie nieprzypadkowo, bowiem 1 marca 1951 roku w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na 7 członkach Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

na fot.: dr Sławomir Przygodzki / kaliski historyk, nauczyciel i regionalista

Natomiast ostatni partyzant polskiego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, Józef Franczak poległ w walce z grupą operacyjną Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w październiku 1963 roku."

Ale o żołnierzach wyklętych pamiętamy, a raczej mówimy głośno od niedawna:

"Należy podkreślić, iż jest to święto stosunkowo młode, bowiem inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia tej historycznej daty podjął w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński. Natomiast w roku 2011 prezydent Bronisław Komorowski podpisał stosowną ustawę" - dodaje dr Przygodzki.

Historia o Niezłomnych i ich walce nie zawsze mówi jednym głosem. Wśród mieszkańców, na terenech których działali i walczyli, niektóre z ich metod budzą kontrowersje. Tak jest m.in. na Podhalu (działalność Józefa Kurasia pseud. "Ogień"). Niejednoznaczna w ocenie Wyklętych jest też część historyków.

W przeciwieństwie do świąt państwowych - 15 sierpnia czy 11 listopada Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" nie jest dniem wolnym od pracy.