Przed listopadowymi świętami już tradycją są porządki na najstarszych kaliskich nekropoliach wyznaniowych. Włączają się w nie m.in. uczniowie kaliskiego III Liceum im. Mikołaja Kopernika.

Przy okazji nauczyciel tej szkoły, historyk i regionalista, a z zamiłowania popularyzator Kalisza wielu Kultur, Sławomir Przygodzki, w rozmowie z radiemCENTRUM przypomniał rys dziejowy kaliskiego cmentarza prawosławnego.

Oto fragment wydanego kilka lat temu "Kalisza Wielokulturowego" (wyd. KTPN). Autor jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego i Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk:

15 sierpnia 1786 r. reprezentanci kaliskich Greków - Teodor i Leon Mukułowscy oraz Jan Koźmiński nabyli od władz Kalisza "[...] grunt własny i dziedziczny [tzn. Kalisza] za gościńcem na Piaskach zwanym [...] wzdłuż od drogi idącej do miasteczka Ostrowa [Ostrowa Wielkopolskiego], który to teren władze miasta [...] wyżej wspomnionym religii greckiej obywatelom na cmentarz czyli pochowanie ciał w tej religii zmarłych prawem dziedzicznym, dają, darują i na wieczność powzdają i autentycznie przed księgami wojtowskimi miasta J.K.M. Kalisza zarezygnować obowiązują, a to za sumę 250 złp."

W umowie zastrzeżono, iż teren może być wykorzystany tylko dla celów religijnych. Ponadto, gdyby z różnych przyczyn prawosławni mieszkańcy opuścili Kalisz lub zrezygnowali z cmentarza, tenże teren powinien wrócić na własność magistratu.

Cmentarz zlokalizowany został po południowej stronie ul. Górnośląskiej, vis-a-vis cmentarzy rzymsko-katolickiego i ewangelickiego; urządzony w 1786 r. przez greko-katolików. W początkach XIX w. grzebano tu zarówno wyznawców obrządku greckiego, jak i prawosławnego. W 1830 r. wzniesiony został mur wokół cmentarza, a w 1844 r. postawiono główną bramę. W roku 1845 cmentarz grecki na Wrocławskim Przedmieściu, na którym chowano również rosyjskich oficerów, został okolony murem. Na własność gminy prawosławnej nekropolia przeszła w 1880 r.

Wśród najstarszych nagrobków wymienić należy grobowiec Zofii z Miśkiewiczów Katasanowej, żony dowódcy pułku kozackiego wojsk rosyjskich, zmarłej w 1827 r. oraz krzyż upamiętniający ostatniego z potomków Greków Jana Rayko Grabowskiego, zmarłego w 1900 r. Cmentarz jest własnością Parafii Prawosławnej w Kaliszu. Obiekt wpisano do rejestru zabytków.

Obecnie nekropolia znajduje się w opłakanym stanie. Możliwości finansowe parafii są niezwykle skromne, również Miasto Kalisz nie dysponuje odpowiednimi zasobami. Ponadto każda praca remontowa obwarowana jes zgodą konserwatora zabytków i dodatkowymi, koniecznymi ekspertyzami.

fot. GazetaKaliska.pl

W związku z tym młodzież z "Koperniika" wspomogła w trudnym czasie księdza Mirosława Antosiuka. W pracach porządkowych na cmentarzu prawosławnym uczestniczyli uczniowie klas drugich i trzecich z opiekunami. Uczniowie swoją ofiarną pracą wyrazili zrozumienie dla idei ekumenizmu.

A sprzątano w sumie przez dwa dni - niestety, deszczowa pogoda nie pozwoliła zakończyć cmentarnych porządków.