Wyzwolenie Pleszewa spod okupacji niemieckiej, kojarzy się pleszewianom z wybuchem sowieckiego czołgu, który wjechał 24 stycznia 1945 roku do miasta od strony Kalisza. Bombę pod czołg miał podrzucić Niemiec. Szczątki czołgistów zbierano na ulicy Krzyżowej. Wrak czołgu pozostał na rynku i stał się przyczyną kolejnej tragedii.

Józef Bierła - przedwojenny i powojenny sekretarz miasta, pozostawił zapiski z wydarzeń, które miały miejsce w styczniu roku 1945. Było zimno, temperatura powietrza spadła poniżej 30 stopni. Od wielu dni przez Pleszew przeciągały tłumy niemieckiej ludności na wozach ale i pieszo. W ratuszu Niemcy palili albo segregowali akta do wywiezienia. W poniedziałek 22 stycznia z dachu ratusza spostrzegli "ciemne plamy na śniegu, które się poruszały" - odnotował Józef Bierła. W środę 24 stycznia okupanci "obsadzili miasto niedobitkami swojego wojska". Okazało się, że owe "ciemne plamy", to kolumna sowieckich czołgów. Wjechały koło południa ulicą Kaliską. Pierwszy czołg wybuchł rozwalając portyk kamienicy pod nr 2, pozbawiając życia czołgistów. Wrak czołgu wybuchł na rynku 27 lutego, zabijając 12 pleszewian. W tym czasie w ratuszu urzędował pierwszy burmistrz, wspierany a raczej nadzorowany, przez sowieckiego "komandira".

fot. archiwum prywatne